Historia szkoły

Źródło: na podstawie monografii „Historia we wspomnieniach-fakty w przypisach”, która powstała
z okazji 70-lecia  I Liceum Ogólnokształcącego, autorstwa Mirosławy Piaskowskiej-Majzel.


„I Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Szczecinie może być miniaturą losów miasta od czasów, kiedy wybudowano gmach szkoły do dzisiaj i każdego jutra, w którym szkoła będzie szkołą. Intencją autorów książki była próba ukazania jej charakteru w świecie politycznych, społecznych i obyczajowych przeobrażeń tak charakterystycznych dla Szczecina w XX wieku”.

– Mirosława Piaskowska-Majzel –


Historia przedwojenna

Koniec dziewiętnastego i początek dwudziestego wieku sprzyjały rozwojowi Szczecina. Ówczesny nadburmistrz miasta Hermann Haken zaproponował doświadczonemu już architektowi Wilhelmowi Meyerowi-Schwartauowi, by przystąpił do konkursu na stanowisko miejskiego radcy budowlanego, aby wesprzeć działania mające na celu uświetnienie wizerunku miasta. Zasługi Meyera-Schwartaua były bezcenne, co widać w realizacjach architektonicznych.
Dzięki niemu powstały m.in. takie obiekty zabytkowe jak: Cmentarz Centralny i Wały Chrobrego, a także I Liceum Ogólnokształcące im.Marii Skłodowskiej-Curie.

Prace przy budowie gmachu szkoły rozpoczęto w 1900 roku, a ukończono w 1903. Wykorzystano ciosy z piaskowca śląskiego. Dzięki nim stworzono monumentalny i majestatyczny klimat budynku. W narożnikach zastosowano ryzality, którymi ozdabiano renesansowe budowle pałacowe. Główne wejście zostało wykończone portalem zamykanym archiwoltami, nad którym zaprojektowano balkon. Na łuku wyrzeźbiono napis: „Anno Domini 1903”. Na pierwszym piętrze znajdował się  pokój nauczycielski, a największą salą była i jest aula (380 m kw.). W kwietniu 1903 roku ukończono budowę szkoły, do której z budynku ówczesnej biblioteki (dzisiaj Książnica Pomorska) przeniesiono Gimnazjum Miejskie. Za przeniesienie odpowiedzialny był Hugo Lemcke, który do 1906 roku piastował funkcję dyrektora ówczesnego Stadtgymnasium. W czasach wojennych budynek pełnił funkcję polowego szpitala wojskowego.
Szkoła najprawdopodobniej przestaje funkcjonować dopiero w 1943 roku, wtedy też młodzież ucząca się w Gimnazjum Miejskim przeniesiono do Stargardu,
a następnie przesiedlono za Odrę.


Powojenne losy (1945-1951)

Świadomość zbliżającego się końca wojny wyzwalała w ludziach nieśmiałą nadzieję na nowe życie. Dowodem na to jest powstanie w kwietniu 1945 roku kilku szkół ogólnokształcących na Pomorzu Zachodnim. W samym Szczecinie przygotowania do uruchomienia pierwszych szkół rozpoczynają się w maju. Wtedy też do Szczecina dotarła Janina Szczerska – więźniarka obozu w Ravensbruck, która przed wojną przez dziesięć lat (1929-1939) pełniła funkcję dyrektora Państwowego Gimnazjum Żeńskiego w Siedlcach. Ówczesny kurator Okręgu Szkolnego Zachodniopomorskiego Stanisław Helsztyński, zaproponował jej utworzenie pierwszej w Szczecinie szkoły gimnazjalnej i ogólnokształcącej. Dyrektorka rozpoczęła działania od poszukiwania odpowiedniej siedziby. W zniszczonym mieście nie było to zadanie łatwe. Ostatecznie zdecydowała, że pierwsza polska szkoła stopnia gimnazjalnego i licealnego zostanie uruchomiona przy alei Piastów 12, w budynku przedwojennego gimnazjum męskiego. Był funkcjonalny, a pomieszczenia zniszczone w niewielkim stopniu.
Brakowało jednak wyposażenia. Zaczęto się od typowych wówczas czynności: porządkowania gmachu, wynoszenia zbędnych sprzętów i gromadzenia podstawowego wyposażenia szkolnego. W sierpniu 1945 roku ogłoszono zapisy do gimnazjum i liceum. Pierwszy na liście uczniów znalazł się syn kuratora Helsztyńskiego,a po nim dwudziestu dziewięciu kolejnych kandydatów. 2 września 1945 roku (niedziela) przy alei Piastów pojawili się mieszkańcy Szczecina, by uczestniczyć w jednym z ważniejszych w tym czasie wydarzeń. Dokonano otwarcia Gimnazjum i Liceum pod dyrekcją Janiny Szczerskiej oraz I Szkoły Podstawowej pod kierownictwem Władysława Sykuły. W pierwszych miesiącach funkcjonowania szkoły była ona jedyną w Szczecinie. Sytuacja ta rodziła wiele problemów związanych z liczebnością oddziałów. Każdego dnia do miasta przybywali nowi mieszkańcy. W roku szkolnym 1946/47 zmieniono organizację pracy szkoły: chłopcy chodzili na zajęcia lekcyjne w godzinach przedpołudniowych, a dziewczęta po południu. W październiku 1946 roku chłopcy zostali przeniesieni do II Gimnazjum i Liceum Męskiego przy ul. Pobożnego. Janina Szczerska objęła funkcję dyrektora I Gimnazjum I Liceum Żeńskiego. W roku szkolnym 1948/49 zmienia się organizacja nauczania i nazwa szkoły. Powstała Państwowa 11-letnia Ogólnokształcąca Szkoła Żeńska z siedmioma klasami szkoły podstawowej i czterema licealnymi. Liczba uczniów z roku na rok zwiększała się. Systematycznie remontowano budynek. Za sprawą działalności Janiny Szczerskiej szkoła zyskała renomę. Jednak w miarę upływu czasu nie ominęły jej zmiany. Ówczesne władze doskonaliły się w narzędziach propagandowych, a szkoły stały się jednym z głównych ośrodków krzewienia idei komunistycznych. Janina Szczerska  była świadoma przeobrażeń politycznych. Jako była działaczka AK, musiała zmierzyć się z coraz mniej zgodną z wyznawanymi wartościami rzeczywistością. Rok szkolny 1950/51 był dla niej trudny: nieustanne uwagi i zastrzeżenia co do funkcjonowania szkoły wymagały pisemnych i ustnych wyjaśnień. Wreszcie w czerwcu 1951 roku otrzymała upomnienie, a 30 września 1951 roku została odwołana z funkcji dyrektora.


Lata 1951-1959

W latach pięćdziesiątych obserwujemy częste zmiany dyrektorów: do 3 października 1951 roku funkcję tę pełniła Janina Szczerska, od 11 października 1951 do najprawdopodobniej ostatniego dnia sierpnia 1953 roku szkołą kierowała Maria Wołczakowa, przez kolejne dwa lata funkcję dyrektora pełnili Zygmunt Ziółkowski (1953-1954) i Zofia Altszylerowa (1954-1955), a w latach 1955-1959 Jan Rybarski, za czasów którego nadano Jedynce imię Marii Skłodowskiej-Curie. Obchody związane z nadaniem imienia miały miejsce 25 października 1958 roku.
Działania wyżej wymienionych osób zdeterminowane były przez ówczesną sytuację polityczną kraju. Częste zmiany dyrektorów wynikały najprawdopodobniej z trudnej do realizacji ideologii partyjnej władz państwowych. Należy nadmienić, że w tych latach w szkole prężnie działało ZMP, harcerstwo, popularne były jednodniowe lub stacjonarne wykopki, młodzież brała udział w dożynkach, powstał ogródek szkolny, którym opiekowały się wszystkie klasy.


Lata 1959-1965

16 czerwca 1959 roku zapadła decyzja, że Janina Szczerska wróci do Szczecina i zajmie ponownie stanowisko dyrektora szkoły, którą wraz z innymi pionierami tworzyła w 1945 roku. Pierwsze miesiące nie były dla niej łatwe. Po pierwsze musiała poznać nowe grono współpracowników, nowych uczniów, funkcjonujących inaczej niż w pierwszych latach powojennych; na dodatek oboje wicedyrektorzy przez dłuższy czas byli nieobecni. Mimo to od początku września do 25 listopada dyrektorka hospitowała pięćdziesiąt lekcji i uczestniczyła w szesnastu zebraniach klasowych. Ocena pracy nauczycieli, najprawdopodobniej nie wpływała pozytywnie na relacje w gronie nauczycielskim. Z wypowiedzi absolwentów wynika, że Szczerska była niezwykle surowa, ale podczas spotkań z nauczycielami stawała w obronie uczniów i nie godziła się na wystawianie zbyt dużej liczby ocen niedostatecznych. Szczegółowo analizowała wszystkie obszary pracy szkoły, w tym również zajęcia pozalekcyjne. Pierwszy rok zarządzania rzeczywiście należał do trudnych, zważywszy że szkoła była poddana licznym wizytacjom, konsekwencją czego była wyraźnie zmieniona postawa Szczerskiej. Dyrektorka podjęła próbę pogodzenia wizji szkoły w wyobrażeniu władz państwowych i swoim własnym. W październiku 1965 roku Janina Szczerska skorzystała z dwutygodniowego urlopu, a 22 listopada poprowadziła swoją ostatnią radę pedagogiczną.


Lata 1966-1979

Janina Szczerska odeszła na emeryturę pod koniec grudnia 1965 roku, a nowa dyrektor Marianna Rynasiewicz rozpoczęła pracę z początkiem 1966 roku.
Należy podkreślić, że jako pierwsza pełniła tę funkcję znacznie dłużej niż poprzedni dyrektorzy. Pierwszy rok pracy w szkole nie należał do najłatwiejszych. Nowa dyrektorka musiała zająć stanowisko wobec postaw uczniów zarówno w sferze wychowawczej, jak i dydaktycznej. Regularnie podkreślała konieczność integrowania działalności nauczycieli, rodziców i organizacji młodzieżowych, upatrując w niej skuteczności w osiąganiu założonych celów wychowawczych.
I Liceum Ogólnokształcące w 1969 roku znazło się w czołówce szkół szczecińskich, o czym świadczą wyniki egzaminów wstępnych na uczelnie wyższe.
W 1971 roku zaczęła działać filia szkoły, czyli VIII Liceum Ogólnokształcące. Część klas miała lekcje w SP nr 56, a część w I LO. Obie palcówki spotykały się z wieloma trudnościami organizacyjnymi. W SP 56 brakowało zaplecza i pomocy naukowych, kłopotem były uroczystości szkolne, które przeznaczone były dla wszystkich uczniów, uczących się w obu budynkach.

Podczas posiedzenia rady pedagogicznej w sierpniu 1979 roku, zakomunikowano, że dyrektor Marianna Rynasiewicz od września będzie pracowała w kuratorium na stanowisku wizytatora.


Lata 1979-1990

Wraz z początkiem roku szkolnego 1979/80 na dyrektora I Liceum Ogólnokształcącego zostaje powołany  Jerzy Sarosiek, dotychczasowy wicedyrektor VIII Liceum Ogólnokształcącego – filii I LO. Nowy dyrektor z zapałem i zaangażowaniem wypełniał powierzone mu obowiązki. Jednak coraz częściej podczas posiedzeń rad pedagogicznych pojawiają się dyskusje dotyczące sytuacji gospodarczej i politycznej kraju. Na sytuację w państwie, w miarę możliwości, reagowali uczniowie,
którzy w grudniu 1980 roku uczestniczyli w uroczystościach z okazji 10. rocznicy wydarzeń grudniowych 1970 roku, zorganizowanych na Cmentarzu Centralnym. Trudno powiedzieć, co się działo w szkole po 13 grudnia 1980 roku, wiadomo jednak , że w styczniu 1981 roku Jerzy Sarosiek z niewiadomych zrezygnował z funkcji. Obowiązki dyrektora przejął od sierpnia 1982 roku Jan Kujawa, zgodnie z decyzją grona pedagogicznego.

Praca w szkole, w tym okresie była bardzo trudna ze względu na napiętą atmosferę panującą w kraju. Problemy z realizacją zaplanowanych działań pojawiały się
w wielu obszarach. Widoczne to było w pracach samorządu szkolnego, przestaje funkcjonować szczep harcerski, młodzież i nauczyciele wysunęli postulaty, by w kalendarzu szkolnym pojawiły się uroczystości związane z rocznicą grudnia 70, odrodzenia Polski i zamachu na papieża Jana Pawła II.

13 grudnia 1981 roku ogłoszono stan wojenny. Tego samego dnia SB aresztowała nauczycieli: Halinę Gaińską i Franciszka Łuczkę. Ostatniego dnia sierpnia 1982 roku radę pedagogiczną prowadził już nowy dyrektor Zygmunt Szydłowski. Starał się, aby szkoła funkcjonowała normalnie, ale widoczne było rozluźnienie związane z coraz odważniejszym wyrażaniem własnych poglądów zarówno ze strony uczniów, jak i nauczycieli. Po 1989 roku szkoła uległa demokratycznym przeobrażeniom.
W grudniu 1990 roku dyrektor Szydłowski odszedł na emeryturę.


Lata 1991-2007

5 grudnia 1990 roku podczas obrad rady pedagogicznej, Zygmunt Szydłowksi poinformował grono, że wyboru nowego dyrektora może dokonać rada pedagogiczna, w przeciwnym wypadku rozpisany zostanie konkurs. Jedynym kandydatem, który – zdaniem rady pedagogicznej – mógł sprostać zadaniom dyrektora, był Jan Trzeciak, wieloletni nauczycie fizyki. Pełnił swoją funkcję w latach 1991-2007, w skomplikowanym okresie transformacji ustrojowej. Dał się poznać jako ten, który zapewniał całej społeczności szkoły godne i bezpieczne funkcjonowanie, pomimo wielu trudności zarówno w sferze materialnej, jak i w relacjach międzyludzkich. Obdarzony niezwykłą charyzmą nauczycielską i ludzką wrażliwością, oddany swemu posłannictwu, skupiał się na budowaniu wizerunku szkoły jako przestrzeni sprzyjającej rozwojowi każdego ucznia.
Dopiero rok 1997 można uznać za początek okresu stabilizacji w funkcjonowaniu szkoły: jasne wymagania dyrekcji, minim programowe, egzaminy wstępne, klasyfikacje, egzaminy maturalne. Od 1998 obserwować można kolejne zmiany: reformę administracyjną i systemu edukacji (nowe typy szkół i nowe formy egzaminów). Odchodzi się od metod wykładowych nauczania na rzecz ćwiczeniowych, zwrócono uwagę na pracę z uczniem słabszym. Szkoła w tym okresie utrzymywała wysoki poziom nauczania, co widać w przyznawanych uczniom każdego roku przez prezydenta miasta stypendiach uczniom za ich osiągnięcia edukacyjne. Podejmowano wiele działań mających na celu aktywizowanie młodzieży do współtworzenia życia społecznego szkoły i miasta. Działały uczniowskie zespoły redakcyjne, dzięki którym w szkole wydawano kilka gazetek. Młodzież brała udział w olimpiadach i konkursach, tygodniach przedmiotowych, akcjach charytatywnych i zawodach sportowych. Nauczyciele zaczęli tworzyć programy autorskie dla klas sprofilowanych, co pozwalało na wychodzenia poza schemat obowiązujących powszechnie programów nauczania. Jedynka ubiegała się o certyfikat w ramach programu „Bezpieczna szkoła” i uczestniczyła w akcji „Szkoła z klasą”, a w 2004 roku Jedynka przystąpiła do programu „Zachodniopomorska Szkoła Jakości”. Pojawiły się współprace międzynarodowe w ramach programu Comenius. Od 2005 roku można mówić o pewnej stabilizacji polegającej na powtarzalności zadań, z jakimi musieli zmierzyć się dyrekcja szkoły i nauczyciele.
5 marca 2007 roku odbyło się nadzwyczajne posiedzenie rady pedagogicznej. Prezydent miasta przyznał odchodzącemu na emeryturę ze względów zdrowotnych dyrektorowi Janowi Trzeciakowi nagrodę prezydenta za wieloletnią pracę na rzecz oświaty. Jan Trzeciak zmarł w czerwcu 2007 roku. Był jedynym dyrektorem, który w trakcie swojej pracy zmagał się ze śmiertelną chorobą i skorzystał z prawa do emerytury tylko z jej powodu.


Lata 2007 – do dziś

O września 2007 roku funkcję dyrektora szkoły przejęła Ewa Budziach i pełni ją obecnie. Warto podkreślić priorytety, jakie przeświecają dyrektorce: podjęcie współpracy ze szczecińskimi uczelniami patronującymi klasom sprofilowanym, podjęcie współpracy z instytucjami, które swoją aktywnością wzbogacą proces lekcyjny, poszczególnych typów klas, wyposażenie szkoły w jak najlepsze zaplecze multimedialne i sportowe. Za sprawą Ewy Budziach szkoła uczestniczy w życiu miasta, regionu i Polski. Nauczyciele wraz z uczniami biorą udział w konferencjach o charakterze ogólnopolskim i regionalnym, zajęciach laboratoryjnych na uczelniach, korzystają ze współpracy z różnymi instytucjami. Do młodzieży kierowane są tworzone przez nauczycieli programy projakościowe. W ostatnich latach podpisano umowy patronackie z jednostkami Uniwersytetu Szczecińskiego oraz Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego. Od 2005 roku, kiedy to zmieniła się formuła egzaminów maturalnych, odnotowuje się stuprocentową zdawalność matur na wysokim poziomie. W myśl idei przyświecającej dyrektorce szkoła powinna szanować tradycję, ale jednocześnie płynnie wchodzić w nowoczesność. W związku z tym powstały trzy pracownie multimedialne, w tym językowa wyposażona dzięki funduszom europejskim. O aktywności Jedynki mogą świadczyć nadane jej w ostatnich latach tytuły: Zachodniopomorskiej Szkoły Jakości, Szkoły z Klasą i Szkoły Odkrywców Talentów. Dowodem na wspieranie rozwoju uczniów mogą być przyznawane im stypendia Prezesa Rady Ministrów. Zaangażowanie w sprawy rozwoju kultury fizycznej zaowocowało  otwarciem kompleksu sportowego „Orlik 2012”. Pojawiają się autorskie programy nauczania, zajęcia pozalekcyjne mające na celu pracę z uczniem zdolnym (programy projakościowe) i innowacje programowe. W życie szkoły wpisuje się również biblioteka, która dysponuje bogatym księgozbiorem i sprzętem poligraficznym oraz dostępem do nowoczesnych źródeł informacji. W szkole prężnie działa samorząd uczniowski, odbywają się liczne zajęcia pozalekcyjne, a działania związane z wolontariatem nadają Jedynce szczególny charakter i wpływają na jej rozpoznawalność w środowisku lokalnym.