W jaki sposób nastolatki widzą świat?
Podstawy nieporozumień pomiędzy nastolatkami i dorosłymi są różnorodne. Inaczej patrzymy na różne obszary naszego życia. Wieźmy na przykład czas. Dla młodych ludzi płynie on wolno. Ważne jest to co się dzieje w tym momencie, tu i teraz. Często w jego słowniku pojawiają się wyrazy „zaraz”, „później” „za chwilę”. Perspektywa tygodnia dla nastolatka, kiedy to powinien oddać pracę zaliczeniową, jest bardzo odległa, ponieważ żyję on właśnie tu i teraz, i nie myśli o tym co będzie za tydzień, tylko o najbliższym spotkaniu, na które właśnie się wybiera. To dla dorosłych czas płynie szybko. Ciągle jest go za mało. Dorosły jest zanurzony albo w przeszłości, albo myśli o przyszłości: jak to będzie, czy się wyrobi ze wszystkim na czas, czy poradzi sobie z obowiązkami. A szkoda, bo warto czasami się zatrzymać i skupić się na smaku kawy, pięknym widoku. Po prostu być bardziej uważnym na to co się wokół dzieje. Z rozwojowego punktu widzenia dla młodych ludzi ważne jest odkrywanie tego, co jest nieznane, co często może wiązać się z podejmowaniem ryzyka. Chcą doświadczać różnych rzeczy, często nie zastanawiając się nad konsekwencji. Podejmują różne ryzykowne zachowania, bo przecież co nieznane jest bardzo ekscytujące. Dorośli natomiast będą analizować, oszacowywać, oceniać czy wręcz unikać ryzykownych zachowań. Polem minowym pomiędzy dorosłymi a nastolatkami są także obowiązki. Dorosły w wielu wypadkach spotka się ze znajomymi, kiedy wszystko będzie miał już ogarnięte, albo się nie spotka, ponieważ po prostu zabraknie czasu, sił czy chęci. U młodych ludzi natomiast hierarchia jest odwrotna – najpierw przyjemność, później obowiązki.Młodzi ludzie i dorośli inaczej także postrzegają swoje zdrowie. Młody człowiek uważa, że jest „nie do zdarcia”, że może wszystko. U dorosłych natomiast pojawia się zastanowienie nad zdrowiem, że jest ono ulotne, że można je stracić. Pojawiają się różnego rodzaju choroby, które stanowią świadectwo ludzkiego przemijania. Dorastanie to bardzo ważny czas w naszym życiu. Stanowi pewnego rodzaju pomost pomiędzy jednym istotnym etapem a kolejnym. Stanowi ważny potencjał rozwojowy, z którego następnie czerpiemy przez całe życie. Rolą dorosłego natomiast jest towarzyszenie nastolatkowi w rozwoju. Bycie obok i akceptowanie go takim, jakim jest. Kiedyś ktoś porównał, że dorastanie to taka szybka podróż jakbyśmy jechali Pendolino. Używając nadal kolejowej retoryki, można by zatem wskazać, że bycie dorosłym to jak jazda pociągiem osobowym. Mimo tego, że te pociągi mają różną prędkość, to ważne jest aby one się nie rozminęły. Utrzymanie właściwej relacji i kontaktu z nastolatkiem jest bowiem bardzo ważne.
Opracowano na podstawie:„Nastolatki na zakręcie” (red.) E. Żmuda, K. Waszyńska, Poznań 2023Stępień – Proszewska A. , „Jak zrozumieć nastolatka”, Szczecin 2023
